شرکت‌های تعاونی، به‌عنوان یکی از ارکان اساسی اقتصاد کشور، نقش پررنگی در تأمین نیازهای عمومی، توزیع عادلانه منابع و ایجاد اشتغال پایدار دارند. از همین رو، حمایت از این شرکت‌ها نه‌تنها یک ضرورت اقتصادی، بلکه گامی مهم در مسیر توسعه متوازن کشور محسوب می‌شود.
در این میان، معافیت مالیاتی شرکت‌های تعاونی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای حمایتی دولت، نقش بسزایی در کاهش هزینه‌های عملیاتی این نهادها ایفا می‌کند. این معافیت‌ها به شرکت‌های تعاونی کمک می‌کنند تا منابع مالی خود را به‌جای پرداخت مالیات، در مسیر گسترش خدمات، بهبود کیفیت فعالیت‌ها و افزایش رضایت اعضا به‌کار بگیرند. در این مقاله، جزئیات کامل این معافیت‌ها، شرایط بهره‌مندی و نحوه دریافت آنها را بررسی خواهیم کرد تا تعاونی‌ها بتوانند آگاهانه از این فرصت ارزشمند استفاده کنند.
اهمیت معافیت مالیاتی برای شرکت‌های تعاونی
معافیت مالیاتی، به شرکت‌های تعاونی کمک می‌کند تا بخشی از درآمد خود را بدون پرداخت مالیات نگه داشته و از آن برای بهبود کیفیت خدمات، توسعه تولیدات و افزایش رفاه اعضا استفاده نمایند. همچنین این معافیت‌ها موجب ایجاد انگیزه برای تشکیل تعاونی‌های جدید و توسعه تعاونی‌های موجود می‌شود که در نهایت به افزایش اشتغال و کاهش فقر در جامعه کمک می‌کند.
معافیت مالیاتی شرکت‌های تعاونی بر اساس قوانین ایران
در نظام مالیاتی ایران، شرکت‌های تعاونی به عنوان بخش مهمی از اقتصاد کشور مورد حمایت ویژه قرار گرفته‌اند و معافیت‌ها و تخفیف‌های مالیاتی خاصی برای آنها در نظر گرفته شده است. این معافیت‌ها با هدف تشویق فعالیت‌های تعاونی، افزایش مشارکت اعضا و توسعه پایدار اقتصادی در حوزه تعاون، تعریف شده‌اند. در ادامه به تشریح این معافیت‌ها و شرایط مربوط به آنها می‌پردازیم.
- معافیت ۲۵ درصدی درآمد تعاونی‌ها
بر اساس تبصره ۶ ماده ۱۰۵ قانون مالیات‌های مستقیم، شرکت‌های تعاونی و همچنین شرکت‌های سهامی عام، مشمول تخفیف ۲۵ درصدی در مالیات بر درآمد خود هستند. این بدان معناست که از کل درآمد مشمول مالیات شرکت‌های تعاونی، ۲۵ درصد مالیات کسر شده و فقط بر ۷۵ درصد باقی‌مانده مالیات اعمال می‌شود. این معافیت مالیاتی به تعاونی‌ها کمک می‌کند تا بار مالیاتی کمتری داشته و بتوانند منابع مالی بیشتری را صرف توسعه فعالیت‌های خود کنند.
این تخفیف مالیاتی از جمله سیاست‌های حمایتی دولت است که برای بهبود شرایط اقتصادی تعاونی‌ها و افزایش انگیزه آنها برای ادامه فعالیت در بخش تعاون در نظر گرفته شده است.
- معافیت کامل تعاونی‌های خاص
علاوه بر تخفیف مالیاتی فوق، برخی تعاونی‌ها از معافیت کامل مالیاتی برخوردارند. این تعاونی‌ها شامل موارد زیر هستند:
-
تعاونی مصرف کارکنان دولت
-
تعاونی مسکن کارکنان دولت
-
تعاونی‌های تولیدی روستایی که اعضای آن بومی همان روستا باشند
-
تعاونی‌های ویژه دانشجویان و دانش‌آموزان
معافیت کامل مالیاتی به این معناست که این تعاونی‌ها، به شرط رعایت شرایط تعیین شده در قوانین، از پرداخت مالیات بر درآمد معاف می‌شوند. این معافیت‌ها با هدف حمایت از اقشار خاص جامعه و تشویق مشارکت آنها در فعالیت‌های تعاونی تعریف شده است.
- تعیین شرایط اعضا برای بهره‌مندی از معافیت‌ها
یکی از مهم‌ترین شرایط برای بهره‌مندی از معافیت‌های مالیاتی، رعایت معیارهای خاص در ترکیب اعضای تعاونی است. برای مثال:
-
در تعاونی‌های مسکن، اعضا باید فاقد مالکیت مسکن در همان محل باشند تا بتوانند از مزایای تعاونی استفاده کنند.
-
فعالیت تعاونی‌های مصرف باید محدود به تهیه کالاها و ملزومات مورد نیاز اعضا باشد، نه فروش آزاد در بازار.
-
در تعاونی‌های روستایی، اعضا باید بومی همان منطقه باشند و در غیر این صورت، مالیات بر درآمد مربوط به اعضای غیر بومی باید پرداخت شود.
این شروط باعث می‌شود که معافیت‌ها فقط به تعاونی‌هایی اختصاص یابد که واقعاً به اهداف تعاون و توسعه محلی متعهد هستند و از سوء استفاده مالیاتی جلوگیری می‌کند.
- لزوم ارائه اطلاعات به اداره دارایی و شفافیت مالی
تعاونی‌ها موظفند در صورت حضور اعضای غیر واجد شرایط در ترکیب اعضا، اطلاعات کامل این افراد را به اداره دارایی اعلام نمایند. برای مثال، اگر در یک تعاونی روستایی، اعضایی از خارج روستا وجود داشته باشند، این موضوع باید گزارش شود و مالیات مربوط به درآمد این اعضا پرداخت گردد.
این شفافیت مالی، یکی از الزامات کلیدی برای بهره‌مندی از معافیت مالیاتی شرکت‌های تعاونی است. با نظارت دقیق بر اطلاعات اعضا و گزارش‌دهی منظم به اداره دارایی، اطمینان حاصل می‌شود که این نوع معافیت‌ها به صورت منصفانه و قانونی به تعاونی‌هایی اختصاص می‌یابد که واقعاً در مسیر اهداف اقتصادی و اجتماعی تعاون گام برمی‌دارند. رعایت این اصل، نقش مهمی در حفظ اعتبار تعاونی‌ها و استمرار استفاده از معافیت مالیاتی شرکت‌های تعاونی ایفا می‌کند.
مراحل دریافت معافیت مالیاتی تعاونی‌ها
استفاده از معافیت مالیاتی شرکت‌های تعاونی تنها در صورتی امکان‌پذیر است که تعاونی‌ها مراحل قانونی را به‌درستی طی کنند. این مراحل تضمین می‌کنند که تعاونی‌ها به‌عنوان اشخاص حقوقی معتبر، در چارچوب قانون فعالیت می‌کنند و از تسهیلات مالیاتی بهره‌مند می‌شوند.
۱. ثبت قانونی شرکت تعاونی
نخستین گام برای استفاده از معافیت مالیاتی شرکت‌های تعاونی، ثبت رسمی تعاونی در اداره ثبت شرکت‌ها و دریافت کد اقتصادی از سازمان امور مالیاتی کشور است. این کد، شناسه‌ای یکتا برای هر تعاونی محسوب می‌شود که پایه‌ای‌ترین شرط برای شناسایی مالیاتی است.
۲. ارائه اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر
هر شرکت تعاونی موظف است اظهارنامه مالیاتی سالانه خود را با دقت تنظیم کرده و در زمان تعیین‌شده (معمولاً تا پایان خرداد) به اداره دارایی تحویل دهد. عدم ارسال اظهارنامه یا تأخیر در آن، می‌تواند مانعی جدی در دریافت معافیت مالیاتی شرکت‌های تعاونی باشد.
۳. ارائه مستندات و مدارک مرتبط
برای اثبات صلاحیت استفاده از معافیت مالیاتی، تعاونی باید اسناد لازم را ارائه کند. این مدارک شامل فهرست اعضا، اساسنامه، نوع فعالیت‌ها و شواهدی است که نشان می‌دهد اعضای تعاونی واجد شرایط قانونی هستند (مثلاً فاقد مسکن بودن اعضا در تعاونی‌های مسکن یا بومی بودن در تعاونی‌های روستایی).
۴. بررسی و تأیید اداره دارایی
در نهایت، اداره دارایی مدارک را بررسی کرده و در صورت تأیید، گواهی معافیت مالیاتی شرکت تعاونی صادر می‌کند. این گواهی معمولاً برای مدت مشخصی معتبر است و لازم است در پایان دوره، تمدید یا به‌روزرسانی شود. پیگیری‌های مستمر و رعایت دقیق الزامات قانونی، لازمه حفظ این امتیاز ارزشمند است
جمع بندی
معافیت مالیاتی شرکت‌های تعاونی فرصتی ارزشمند برای کاهش هزینه‌های مالیاتی و تقویت توان مالی تعاونی‌هاست که می‌تواند به رشد و توسعه پایدار کسب‌وکار کمک کند. استفاده صحیح و به موقع از این معافیت‌ها، منابع مالی بیشتری در اختیار شما قرار می‌دهد تا بتوانید خدمات بهتری به اعضا ارائه دهید و در بازار رقابتی عملکرد بهتری داشته باشید.
اما بهره‌مندی از این معافیت‌ها نیازمند دانش دقیق قوانین و مراحل اداری مرتبط است. برای اطمینان از استفاده کامل و صحیح از معافیت مالیاتی، بهترین کار همراهی با یک تیم متخصص است. تیم حساب‌کتاب آماده است تا با بررسی کامل وضعیت مالی و مالیاتی تعاونی شما، بهترین راهکارها را ارائه دهد. همین حالا با تیم حساب‌کتاب تماس بگیرید و مسیر مالی موفق خود را هموار کنید!
